Dysponuj?c jachtem s/y MERKURY, za?og? klubow?, oraz 35 dniami do wykorzystania postanowiono zorganizowa? klubowy rejs p?ywowy, szkoleniowo-sta?owy do Wielkiej Brytanii z zamiarem dotarcia najdalej na p�?noc jak tylko sie da w ramach limitu czasu.

kapitan: Karol Listewnik - j. st. m.
kw?/z-ca kpt.: Zbigniew Jacek Puchnowski - kpt. j.

I oficer: Leszek Markiewicz - j. st. m.
II oficer: Dariusz Szyd?owski - st. j.
III oficer: Robert Szyd?owski - st. j.
Maja Kucharczyk - st. j.
Katarzyna Um?awska - st. j.
Anna Samotyha - ?. j.
Katarzyna Zaj?c - ?. j.
 

Wszyscy sternicy jachtowi pe?nili zamiennie funkcje oficer�w wachtowych, wype?niaj?c wszystkie funkcje przypisane I oficerowi, II oficerowi i III oficerowi. Nadz�r nad nimi pe?nili zamiennie: kapitan, kw? i I oficer.

SZKOLENIE: Podczas ca?ego rejsu prowadzone by?o intensywne szkolenie za?ogi prowadzone g?ownie przez kpt. j. Jacka Puchnowskiego. Szkolenie obejmowa?o manewrowanie jachtem w porcie, na ?aglach i na silniku, manewrowanie jachtem na pe?nym morzu (cz?owiek za burt?, stawanie w dryf), taktyk? ?eglowania i przede wszystkim zagadnienia zwi?zane z ?eglug? na p?ywach. Prowadzona by?a praca na mapach z biernym i czynnym uwzgl?dnianiem pr?d�w p?ywowych. Ukoronowaniem szkolenia i zebranych do?wiadcze? mia?o by? przej?cie cie?niny Pentland Firth.

PRZEBIEG REJSU:

1. AMSTERDAM – IJMUIDEN  - Rejs rozpocz?to 24.07.1998 w Amsterdamie przejmuj?c jacht w dobrym stanie od poprzedniej za?ogi. Po sklarowaniu jachu i odpoczynku za?ogi 25.07.1998 o godz. 19.40 wyp?yni?to do Ijmuiden, pokonuj?c na silniku 13 Mm i przeprowadzaj?c dla za?ogi sprawdzian umiej?tno?ci sterowania.

2. IJMUIDEN – GT. YARMOUTH  - O godzinie 07.50 26.07.1998 uruchomiono silnik i po ?luzowaniu przep?yni?to do mariny gdzie zatankowano paliwo. Skok p?ywu wynosi? 2,2 m. O godz. 09.00 wyp?yni?to z portu i wzi?to kurs na Angli?. Dnia 28.07.1998 o godz. 08.00 po 47 godzinach i 127 Mm przy s?abych, zmiennych, nie przekraczaj?cych 3o B, wiatrach mini?to g?�wki portu Great Yarmouth. W czasie przelotu przeprowadzono szkoleniowe manewry “cz?owiek za burt?” oraz szkolenie z podstawowych poj?? p?ywowych. Zacumowano w marinie. Skok p?ywu wynosi? 1,6 m. Zmieniono czas na GMT, cofni?to czas o 1 godz. Tego samego dnia po kr�tkim odpoczynku po?wi?conemu w znacznej cz??ci zwiedzaniu ma?ego, uroczego miasteczka o godz. 12.30 mini?to g?�wki portu udaj?c si? w dalsz? drog?.

3. GT. YARMOUTH – WHITBY - Nadal wia?y s?abe wiatry przechodz?ce stopniowo z E na W, nast?pnie rosn?ce do 5o B. Na trawersie Flamborogh Head (29.07.1998 16.40 GMT) podczas silnej ulewy wia?y kr�tkie, kilkunastominutowe, silne szkwa?y (8o B). Przeprowadzono instrukta? wype?niania dziennika jachtowego. 30.07.1998 04.45 GMT po 41 godz. i przep?yni?ciu 149 Mm mini?to trawers g?�wek portu WHITBY. Zacumowano w porcie a nast?pnie o godz. 08.00 po otwarciu obrotowego mostu nast?pi?o przej?cie do mariny, gdzie zacumowano przy p?ywaj?cym pomo?cie. Skok p?ywu wynosi? 3,2 m. Miasteczko pi?knie po?o?one z g�ruj?cym na po?udniowym brzegu kana?u portowego (uj?cie rzeki) XII wiecznym opactwem. O dawnej ?wietno?ci obecnego kurortu ?wiadczy? po?o?ony na p�?nocnym brzegu, g�ruj?cy nad g?�wkami portu pomnik Jamesa Cooka, kt�ry st?d wyruszy? na podb�j m�rz po?udniowych. Po obejrzeniu tego malowniczego miasteczka, pe?nego w?skich uliczek i tarasowato pi?trz?cych si? dach�w i daszk�w o godz. 20.40 uruchomiono silnik by po mini?ciu mostu o 21.10 znale?? si? na trawersie g?�wek portu. Dosy? silny (5o B) NE wiatr wiej?cy w g?�wki, pod pr?d, mocno utrudnia? wyj?cie. Tylko dzi?ki sprawnemu silnikowi pracuj?cemu na maksymalnych obrotach mo?liwe by?o wyj?cie z portu pod bardzo strom? fal?.

4. WHITBY – EDYNBURG (GRANTON) - Wiatry o zmiennej sile z kierunk�w p�?nocnych zmusza?y do p?yni?cia bejdewindem, kt�rego to kursu “Jotki” mocno nie lubi? (ok. 120o k?t martwy). W pi?tek 31.07 halsowanie urozmaicone wyk?adem z teorii p?yw�w. Oko?o godz. 20.00 podczas braku wiatru, wraz z pr?dem, dryfowano na po?udnie. W sobot? 01.08 zmiana halsu mniej wi?cej co wacht?. Wreszcie przy s?abn?cym wietrze (momentami dryf wstecz), wspomaganiu silnikiem, 02.08.1998 0 godz. 14.30 GMT, po 67 godz. i przep?yni?ciu 234 Mm zacumowano przy pomo?cie p?ywaj?cym w marinie GRANTON, dzielnicy EDYNBURGA. Skok p?ywu wynosi? 2,3 m. Edynburg!!! Zwiedzano szacowne miasto dostojnie, ??cz?c warto?ci niematerialne (poznawanie kultury Szkocji, zamek kr�lewski, regalia kr�lewskie) z materialnymi (wytw�rnia “szkockiej”). Poniewa? ka?dy “zakr?t” drogi przynosi? kolejne atrakcje widokowe ju? 03.08 o godz. 21.20 wyruszono w dalsz? drog?, przeprowadzaj?c jednocze?nie kolejno szkolenie z temat�w: "Czynno?ci prowadz?cego jacht przed wyj?ciem w morze", "Taktyka wyboru drogi, problemy sterowania na wodach p?ywowych i planowania trasy rejsu podczas zmiennych kierunk�w wiatru, p?yw�w i stanu morza".

5. EDYNBURG – MONTROSE - Wyj?cie podczas ?rednich (4o B), korzystnych wiatr�w (W) stopniowo rosn?cych do 7o B. Korzystny wiatr to i ?egluga pi?kna – momentami 7,5 w?z?a. Tylko genua 3 i bezan!!! Po 11 godz. i przebyciu 55 Mm (pr?d mimo wszystko dzia?a?) wyl?dowano 04.08.1998 o godz. 07.50 w male?kim typowym szkockim miasteczku. Zwiedzano miasto w rekordowym czasie 45 minut z czego po?wiecono p�? godziny na rozmow? z miejscowym pastorem na tematy og�lne (pi?kny cmentarz) i szczeg�?owe (stosunki lokalne w dobie wojen Napoleo?skich). Ju? o godz.11.00 zastartowano silnik udaj?c si? w dalsz? podr�?.

6. MONTROSE – ABERDEEN - Siedem godzin p�?niej i 32 mile dalej zacumowano przy statku kapitanatu portu (skok p?ywu 2,2 m) w smutnym mie?cie Aberdeen (slogan reklamowy – Granitowe Miasto. W rzeczywisto?ci wszystko przera?liwie szare. Brrrr... )... ... i nast?pnego dnia o 14.30 rzucono cumy a 10 minut p�?niej mini?to g?�wki portu kieruj?c dzi�b na Orkady.

7. ABERDEEN – KIRKWALL - Wiatr pocz?tkowo silny i korzystny (W 7o B), z czasem s?abn?cy i zmienny zmuszaj?cy do nak?adania drogi. 06.08.1998 o godz. 06.15 na polecenie specjalnego statku “Pelikan” (uk?ada? kabel na dnie ) zastartowano silnik i zmieniono kurs op?ywaj?c niespodziewan? przeszkod?. O 17.00 odby?o si? “szkolenie na temat pr?d�w i uwzgl?dniania ich podczas pracy na mapie, a tak?e odno?nie spis�w ?wiate? i radiolatarni, oraz poprawiania ich za pomoc? ADMIRALTY NOTICES”. Nad ranem 07.08.1998 ukaza?y si? gro?ne, niesamowicie wygl?daj?ce, skaliste, pe?ne pieczar, strasz?ce kamiennymi iglicami strzelaj?cymi z morza brzegi Orkad�w.
Silny wiatr (W 6o B) i pr?d (ok. 3 w), halsowanie w kierunku Kirkwall, widoczne k??bi?ce si? bystrza pot?gowa?y wra?enie “krainy za siedmioma morzami”. Po 42 godz. i przep?yni?ciu 153 Mm przy skoku p?ywu wynosz?cym 2,1 m zacumowano do burty kutra przy nabrze?u rybackim w KIRKWALL. O godz. 09.00 przestawiono si? do mariny. Z pobytu zapami?tano charakterystyczn?, kamienn? nisk? zabudow? miasteczka oraz przemi?e spotkania z Polonusami. Jacek Puchnowski zorganizowa? wycieczk? do zamku Belfour, posiad?o?ci nie?yj?cego ju? Polaka  p. Zawadzkiego. Nast?pnego dnia rewan?owa? si? “Merkury” urz?dzaj?c przeja?d?k? dla rodziny Zawadzkich. Zasi?gni?to j?zyka w sprawie przej?cia cie?niny Pentland Firth. Pytano kapitana portu i rybak�w, wszystkim powa?nia?y twarze. Postanowiono tym powa?niej potraktowa? przej?cie. Nazajutrz o 12.00, korzystaj?c z przyjaznego pr?du i silnika wyp?yni?to na Atlantyk, by przep?yn?? Pentland Firth z zachodu na wsch�d.

8. KIRKWALL – PENTLAND FIRTH – LERWICK - Na progu Atlantyku niemi?e zaskoczenie. Przy niemal zupe?nej flaucie, prawdopodobnie zmiana kierunku pr?du, pojawi?y si? wok�? jachtu wysokie, skot?owane, zupe?nie nieskoordynowane z kierunkiem wiatru fale. Jachtem rzuca?o tak bardzo, ?e obiad szed? studiowa? mapy. Potem cisza i spok�j - s?abe wiatry w okolicach “dw�jki”. Ze wzgl?du na ogromne ilo?ci prehistorycznych budowli megalitycznych w okolicach portu Stromness postanowiono tam zawin??. W trakcie podchodzenia na silniku i ?aglach (godz. 00.20 09.08.1998) spad?a mg?a tak g?sta, ?e poznika?y wszystkie latarnie ( GPS Garmin 38 zawiadomi?, ?e ma za grub? pierzynk? z chmur i on te? nie wie gdzie jeste?my). Blisko?? ska? pod wod? spowodowa?a, ?e zawr�cono i pop?yni?to dalej. Wyj?tek z dziennika jachtowego: “08.00 przej?to wacht? KK=180, 08.10 za?o?ono grota na dwa refy i zmieniono Ge1 na Ge3. 09.15 sprawdzono zamkni?cie luk�w i za?oga na deku zosta?a ubrana w pasy bezpiecze?stwa. Kpl. PENTLAND FIRTH”. Jeszcze w porcie Aberdeen przeprowadzono analiz? pr?d�w p?ywowych w cie?ninie ze wzgl?du na ich pr?dko?? dochodz?c? do 8 w?z?�w.
Zakupiono poprawion? na lipiec 1998 map? cie?niny. Z analizy wynika?o, ?e korzystny pr?d wnosz?cy rozpocznie si? 09.08.1998 ok. godz. 08.00. i b?dzie trwa? ok. 4,5 godz. Przej?cie cie?niny rozpocz?to o godz. 09.30 (d?ugo?? cie?niny ok. 15 Mm – 6-8 w pr?d + 4-6 w pr?dko?? jachtu = czas potrzebny na przej?cie z zapasem, ok. 2 godzin). Wia?a SE “pi?tka”. Staraj?c si? zyska? na “wysoko?ci” p?yni?to bejdewindem. Pr?d wnosz?cy by? tak silny, ?e na Ge3 i bezanie jacht p?yn?? chwilowo 15 w?z?�w nad dnem w bejdewindzie! Mi?dzy godz.10.00 a 11.00 zanotowano (wg GPS) przebieg 12,5 Mm nad dnem. Przy czym nanosz?c pomiary z GPS-a co 15 minut i utrzymuj?c sta?y kurs jacht op?yn?? ?ukiem wysp? Swona. Emocje by?y znaczne. Pot?gowane bystrzami, przez kt�re przep?ywano oraz wirami o ?rednicach 1-2 kabli. W czasie przep?ywania przez wiry jacht wyra?nie traci? sterowno?? mimo, ?e jego pr?dko?? po wodzie wynosi?a 5-6 w?z?�w. Po oko?o p�?torej godzinie przep?yni?to cie?nin? Pentland Firth ca?o i bezpiecznie i wzi?to kurs na Szetlandy.

9. LERWICK – STAVANGER - Silny (5o B SE) wiatr pozwoli? szybko (43 godz. 198 Mm) zacumowa? 10.08.1998 o godz. 07.00 w porcie Lerwick. Miasto niedu?e, ?adne, “zatrzymane w czasie”, pi?kne stare kutry ?aglowe oraz ko?ysz?ca si? na falach niedaleko replika ?odzi wiking�w. Ch?oni?to stare miasto ca?? dob?, aby 11.08 maj?c do dyspozycji 18 dni (Gdynia daleko, Islandia niestety te?) o godzinie 16.00 opu?ci? pi?kne, ch?odne wyspy (max. Temp. Lipca i Sierpnia = + 15 o C). Po wyj?ciu szkolenie: “MPDM, locja i spisy ?wiate?”. Wiatr niekorzystny SSE 5o B. Kurs albo za bardzo w “g�r?” (70o), albo za bardzo w “d�?” (200o). Nast?pnego dnia najciekawszy zanotowany temat szkolenia: “Spos�b u?ywania kurka w ?azience i WC w celu oszcz?dzania wody”. Kolejna doba 15 godzin bez wiatru nie licz?c w?asnego podczas jazdy na silniku gdy ?adowano akumulatory. No i szkolenie: “podej?cie do cz?owieka metod? p�?wiatrow?”. Wieczorem zacz??o dmucha? (ni? o ?rodku 984 hPa nad Islandi?) aby 14.08.1998 potraktowa? nas 10 godzinnym sztormem 50 mil od Stavanger. T?go wia?o ale ju? 15.08 nad ranem w ci?gu 2 godzin si?a wiatru spad?a z 6o do 2o B.

 

 

Zupe?nie spokojnie, przy s?abn?cym wietrze, na silniku w?r�d pi?knych krajobraz�w podeszli?my do Stavanger, gdzie zacumowali?my w marinie szkol?c za?og? z zakresu manewr�w portowych. Od Lerwick przep?yn?li?my 313 Mm w czasie 92 godzin. Skoku p?ywu nie warto wspomina?. Z mariny przecumowano do portu Stavanger gdzie zwiedzano stare miasto oraz oraz uczestniczono w ?lubach, w ?adnym ko?ci�?ku na wzg�rzu. 16.08.1998 o godz. 12.00 wyruszono w drog? do Skagen.

 

 

10. STAVANGER – SKAGEN - Pocz?tkowo niekorzystny wiatr zmusza? do halsowania, p�?niej zmieni? kierunek na SW a nast?pnie na W, zwi?kszaj?c sw? si??, jacht na foku sztormowym i bezanie, wg GPS, szed? 9 w?z?�w. Tu? przed Skagen drobne awarie. P?k? fa? sztaksla i okucie tali bezana. Do Skagen nadal silny wietr. Za cyplem halsowanie na silniku i ?aglach pod kr�tk?, strom?, nieprzyjemn? fal?. Wreszcie 18.08.1998 godz.21.00 Skagen po 57 godz. i 292 Mm. Po drodze rekordowy dobowy przebieg Merkurego, 160 Mm. Nie?le jak na J-80. Skagen zawsze ulubione. Odwiedzono stare kochane wydmy z zasypanym ko?ci�?kiem i kolejne generacje latarni morskich. Jeszcze 10 dni do dyspozycji, nagle zrobi?o si? du?o czasu, wi?c jeden dzie? po?wi?camy na wyrzucenie wszystkich wn?trzno?ci na kej?. Niech si? susz?. W mi?dzyczasie usuni?to wszystkie usterki. Jacht znowu w pe?ni sprawny. Dobry blaszak, znakomite kowalstwo ?lusarzy p?ockiej stoczni rzecznej ;-). 20.08 odej?cie od keji. Szkoleniowy manewr na ?aglach. Udany bo skuteczny. O 16.00 trawers g?�wek portu. Kurs na Helsingor.

11. SKAGEN – HELSINGOR - Prawie bez halsowania z dobrym wiatrem po 32 godz. przep?ywaj?c 135 Mm zacumowano w porcie jachtowym w Helsingor pi?tna?cie minut przed p�?noc? 21.08.1998. Mi?y, znajomy widok pod?wietlonego noc? zamku Kronborg a po drugiej stronie Sundu Helsinborga.

12. HELSINGOR - FALSTERBO - Dnia 23.08 w ci?gu 7 godzin przep?yni?to do kana?u Falsterbo pokonuj?c 38 Mm. Po wieczorku i nocnym odpoczynku o godz. 06.00 24.08.1998 wystartowano do Trelleborga.

13. FALSTERBO – TRELLEBORG - Po dw�ch godzinach i 8 Mm zacumowano do nabrze?a w porcie Trelleborg. Zwiedzono park, w kt�rym, panowa?a ju? jesie?. W parku podziwiano ptactwo domowe (kury, kaczki i perliczki). Po trzech godzinach postoju – kierunek Bornholm.

14. TRELLEBORG – ALLINGE - Sze??dziesi?cio trzy milowe przej?cie do Allinge zaj??o 13 godzin. 24.08 by? to dzie? obfituj?cy w porty (3). Allinge ?adne ale Christianso ?adniejsze, wi?c 25.08 oko?o godziny 15.00 wyp?ywamy w kierunku Christianso.

15. ALLINGE – SVANEKE - Silny zachodni wiatr na wej?ciu do Christianso. Wej?cie tam ma 18 m szeroko?ci, my mamy 14 m d?ugo?ci, wi?c gdyby nas zarzuci?o... Po 5 godzinach i 26 Mm zawijamy do Svaneke. Zwiedzono je kt�ry? raz z rz?du utrwalaj?c techniki wyrobu cukierk�w, donic, fajans�w i szk?a. Dnia 26.08.1998 wychodzimy do W?adys?awowa w celu wyokr?towania Jacka.

16. SVANEKE – W?ADYS?AWOWO - Dobry zachodni wiatr, dobry przelot, 26 godzin i 117 Mm. Odprawa graniczna. Czwartek 27.08 pierwsza uroczysta kolacja. Wyokr?towanie K.W.?.-a Jacka Puchnowskiego. Dnia 28.08 o godzinie 09.00 zaokr?towano za?ogantk? Iwon? Partyk?. O godz. 09.40 wyjscie na HEL.

17. W?ADYS?AWOWO – HEL - Troch? pod wiatr, wiec halsowanie, ale po 11 godzinach i 42 Mm zawini?to na Hel. Zacumowano w porcie rybackim. Druga uroczysta kolacja. Wida? Gdyni? - widzialny koniec rejsu jak na dloni. Nast?pnego dnia prawie nie wieje. O godz. 10.45 silnik start – kierunek Gdynia.

18. HEL – GDYNIA - Ca?y czas na silniku 10 Mm w 2 godziny. Godzina 13.00 29.08.1998 uroczyste powitanie za?ogi i jachtu (a mo?e odwrotnie) przez Zarz?d i Kierownictwo Jacht Klubu Morskiego “Gryf”. 13.00 –19.30 klarowanie jachtu, wyokr?towanie za?ogi.

PODSUMOWANIE: Po przep?yni?ciu 2007 Mm, 455 godzin pod ?aglami, 58 godzin na silniku, w ci?gu 35 dni jacht MERKURY z za?og? wr�ci? ca?o, bezawaryjnie w doskona?ym stanie. Zaliczono 20 port�w, choc postoje w niekt�rych byly symboliczne. Niezwykle ciekawa trasa rejsu w zupe?no?ci wynagrodzi?a trudy, do kt�rych zaliczy? mo?na nisk? temperatur? (jak na lato, wyjatkowo chlodne zreszt?) i p?ywy na kt�rych wi?kszo?? za?ogi dotychczas nie ?eglowa?a.